ویروس‌شناسی پزشکی
ارائه کننده مطالب کاربردی کلیدی و پایه برای محققین حوزه‌های پزشکی و علوم پایه پزشکیویروسشناسی پزشکی
ارائه کننده مطالب کاربردی کلیدی و پایه برای محققین حوزه‌های پزشکی و علوم پایه پزشکیدوره کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی
مشخصات کلی برنامه کارشناسی ارشد ناپیوسته
رشته ویروس شناسی پزشکی
1- نام و تعریف رشته:
ویروس شناسی پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته Medical Virology (M.S)
رشته ویروس شناسی پزشکی شاخه ای از علوم پایه پزشکی است که در آن دانشجویان طی دوره آموزش، ویژگی ویروسها – تشخیص آزمایشگاهی بیماریهای ویروسی – روش کنترل و پیشگیری از آنها را کسب می‌نمایند تا توانایی انجام فعالیتهای پژوهشی و تشخیصی و خدمات مربوطه را فرا گیرند.
2- تاریخچه:
گرچه شناسایی بیماریهای مولده بوسیله ویروسها از چندین قرن پیش گزارش گردیده ولی علم ویروس شناسی و روشهای کاربردی برای مطالعه ویروسها از اواخر قرن نوزدهم شروع گردید با پیشرفتهای زیادی که در زمینه شناسایی بیشتر ویروسها به عنوان عوامل مولد بیماریهای مختلف و همچنین کاربرد آنها در مطالعات ژنتیکی و بیولوژی مولکولی بعمل آمده رشته‌ای بنام ویروس شناسی معرفی گردید بطوریکه اکنون در کشورهای مختلف جهان مراکز علمی متعددی تأسیس گردیده که بطور مداوم در این زمینه فعالیت می‌کنند، لذا با پیشرفت سریع این علم و پیدایش ویروسهای جدید ناشناخته بیماری‌زا هر روز اطلاعات بیشتری در این زمینه گزارش می‌گردد که بازنگری آموزشی در این رشته را پس از هر چند سال ایجاب می‌نماید.
دوره کارشناسی ارشد ویروس شناسی در سال 1369 در دانشگاه تهران شروع گردید و یکسال بعد از آن دانشگاه تربیت مدرس نیز به پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد ویروس‌شناسی اقدام نمود در سال 1373 رشته مذکور در دانشگاه علوم پزشکی ایران دائر گردید و اکنون چند مرکز دیگر مانند دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و انستیتو رازی نیز دارای کارشناسی ارشد ویروس‌شناسی می‌باشند. برنامه این دوره آخرین بار در سال 1374 بازنگری گردید.
3- ارزشها و باورها (فلسفه برنامه):
باتوجه به مبانی الهی و دینی در جامعه ما، ارزشهای اخلاقی و اعتقادی اجزاء لاینفک آموزش در رشته ویروس‌شناسی پزشکی می‌باشند. فلسفه رشته متکی بر آموزش و کسب مهارتهای بالینی بوده و در همین راستا برای حفظ حقوق بیماران صرف نظر از سن، جنس، رنگ، نژاد، فرهنگ و مذهب آنها ارزش قائل است و با عنایت به کرامت انسانها به سلامتی جسمی، روحی و اجتماعی بیمار اهمیت می‌دهد.
دانشجویان و دانش آموختگان این رشته با تأکید به عدالت اجتماعی و برابری انسانها، در جهت شناخت و غلبه بر دشواریهای مبتلا به انسانها از حیث مقابله با ویروسهای ناشناخته براساس وظایف تعیین شده خدمات مطلوبی را ارائه می‌کنند و در کنار اساتید در آموزش دانشجویان ایفاء نقش می‌نمایند.
4- رسالت برنامه آموزشی در تربیت نیروی انسانی:
رسالت رشته کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی عبارت است از تربیت دانش آموختگانی که بتوانند در ابعاد آموزشی، پژوهشی و خدمات تشخیصی در جهت کنترل و پیشگیری بیماریهای ویروسی به متخصصین مربوطه و تحت نظارت و مسئولیت آنان برای دانشجویان و بیماران انجام وظیفه نمایند با تربیت این نیروها فرآیند تشخیص بیماریها و همچنین پیشگیری از اشاعه عفونتهای ویروسی در جامعه امکان پذیر خواهد بود و آنان در جهت سلامت جامعه نقش مؤثری ایفا خواهند نمود.
5- چشم انداز برنامه آموزشی در تربیت نیروی انسانی:
این برنامه در صدد است همگام با پیشرفتهای جهانی در ویروس شناسی بتواند نقش فعالانه‌ای در کشور ایفا نماید به نحوی که در ارتقای کیفیت زندگی تأثیر داشته باشد.
6- اهداف کلی رشته :(Aims)
شامل تربیت فراگیرانی است که بتوانند:
الف – با استفاده از آموخته‌هایشان در امور آموزشی مربوط به دانشجویان همکاری نمایند.
ب – با مشارکت در انجام پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه ویروس شناسی تحت نظر اساتید انجام وظیفه نمایند.
ج – در انجام آزمایشات تشخیص بیماریهای ویروسی در مراکز بهداشتی و درمانی اقدام نمایند.
د – در امر هدایت و راهنمایی جامعه در جهت کاربرد اصول پیشگیری و کنترل بیماریهای ویروسی ایفای نقش نمایند.
7- نقش دانش آموختگان:
نقش دانش آموختگان این رشته شامل نقشهای آموزشی، پژوهشی مشاوره‌ای و تشخیصی می‌باشد.
8- وظایف حرفه‌ای دانش آموختگان (Task Analysis)
در نقش آموزشی:
الف – آموزش به دانشجویان در قسمتهای تکنیکی و واحدهای عملی آزمایشگاهی به صورت تئوری و عملی.
ب – آموزش استفاده صحیح و نگهداری از دستگاهها، تجهیزات و وسایل مورد استفاده در بخش ویروس شناسی به دانشجویان.
ج – آموزش اصول و استانداردهای ایمنی حفاظت فردی و پیشگیرانه از ابتلاء به بیماریهای ویروسی به دانشجویان و کارکنان حرفه پزشکی.
در نقش پژوهشی:
الف – کمک در انجام پروژه‌ها و طرحهای پژوهشی تحت نظارت اساتید مربوطه.
ب – همکاری در انجام پژوهش برای شناختن ویروسها به منظور ارتقاء سلامت جامعه.
ج – همکاری با اساتید در انجام پژوهشها در زمینه کنترل و پیشگیری بیماریهای ویروسی.
د – مطالعه روشهای جدید به منظور آگاهی از روشهای نوین پژوهشی در رشته ویروس‌شناسی پزشکی.
در نقش تشخیصی:
کمک در راه اندازی متدهای تشخیصی جدید و نظارت بر کیفیت انجام آزمایشات، تشخیصی و تفسیر نتایج حاصله.
در نقش مشاوره ای:
ارائه خدمات مشاوره به جامعه در زمینه تشخیص آزمایشگاهی و کنترل از ابتلاء به بیماریهای ویروسی با همکاری وارتباط مراکز بهداشتی دخل و خارج از کشور.
9- استراتژی‌های کلی آموزشی:
ادغام (Integration) دروس تئوری و عملی و بهبود سطح مهارتی دانشجویان در جهت پیشگیری و ارتقای سلامت براساس ارزشهای مورد انتظار جامعه.
روزآمد نمودن محتوای رشته ویروس شناسی پزشکی متناسب با نیاز جامعه.
تداوم فعالیت دانشجویان برای اجرای سمینار، پروژه و کنفرانس های مرتبط با رشته.
تقویت و توسعه سیستم اطلاع رسانی و ارتباط با مراکز علمی در سطح دنیا.
10- شرایط و نحوه پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد:
داشتن حداقل دانشنامه کارشناسی در رشته های میکروب شناسی، زیست شناسی (کلیه گرایشها)، علوم آزمایشگاهی، بیوشیمی، ایمنی شناسی، علوم آزمایشگاهی دامپزشکی و دکترای حرفه‌ای در یکی از رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، دامپزشکی و علوم آزمایشگاهی.
رفرنس:
